انواع پیچ در اسکلت سوله 2
انواع پیچ اسکلت فلزی – ۳
اتصالات, سازههای اسکلت فلزی
انواع پیچ متداول مورد استفاده در سازه اسکلت فلزی عبارتند از پیچهای معمولی و پر مقاومت. مشخصات پیچ براساس دو معیار مقاومت و ابعاد اکثرا توسط آئیننامههای ASTM، ISO، DIN تعیین میشود.
ردهبندی پیچها در استاندارد آمریکایی ASTM بعد از سال ۲۰۱۶ به صورت زیر است:
ASTM A307
ASTM A354
ASTM A449
ASTM A3043
ASTM A3111
ASTM F3125/F125M
ASTM A307 مجاز میباشد مگر زمانیکه پیشکشیدگی پیچ منظور شده باشد.
انواع پیچ پرمقاومت
استفاده از انواع پیچهای پر مقاومت باید براساس استاندارد RCSC برای مشخصات اتصالات سازهای با استفاده از پیچهای پر مقاومت تائید گردد. در این استاندارد پیچهای پر مقاومت متناسب با مقاومت مصالح خود به گروههای زیر تقسیم شدهاند:
گروه A – ASTM F3125/F3125M که شامل گریدهای A325، A325، F1852، و ASTM A354 Grade BC
گروه B – ASTM F3125/F3125 که شامل گریدهای A490، A490M، F2280 و ASTM A354 Grade BD
گروه C – ASTM F3043 و F3111
استفاده از گروه C مجموعه پیچ/مهره/واشر پرمقاومت باید متناسب با استاندارد ASTM باشد. مجموعه ASTM F3043 و F3111 گرید ۱ (۸٫۸) در شرایط استفاده از نصب با روش بستن محکم (Snug-tight) استفاده میشود. همچنین این نوع پیچها با گرید ۲ (۱۰٫۹) در شرایط استفاده از روش بستن محکم، از پیش کشیده، و اتصالات اصطکاکی به کار برده میشوند.
ASTM F3125/F3125M به صورت یک استاندارد پوششی که شامل گریدهای A325، A325M، A490، A490M، F1852 و F2280 که قبلا به صورت استاندارد جدا بودند (از آئیننامه AISC 2016 یکپارچه شدند.) ، میشود.
گریدهای مقاومتی که براساس ISO استفاده میشود گاها با گریدهای ASTM یکسان هستند. برای مثال دو گرید ۸٫۸ و ۱۰٫۹ در ISO به عنوان معرف مقدار تنش جاری شدن و تنش گسیختگی پیچ میباشند که به صورت شکل زیر نشان داده شدهاند:
معیار مقاومتی ISO
شکل ۱ – معیار مقاومتی ISO
از دیدگاه مصرفکنندگان، تغییر زیادی اتفاق نیوفتاده است، چون مارک روی گل پیچ عوض نشده است و روش حمل و نصب نیز مشابه قبل است. موردی که تغییر کرده است این میباشد که تحت F3125، A325 و A325M به صورت یکنواخت برای تمامی قطرهای به مقاومت ۸۳۰ مگاپاسکال است.
A307 عموما مورد استفاده قرار نمیگیرد و تنها برای اعضای ثانویه سازهای به کار میرود. A325 پیچ پرمقاومت با کربن متوسط است که به صورت عمومی در ساختمانها استفاده میشود. A490 پیچ پرمقاومت گرمادیده است که از A325 گرانتر است اما قویتر است.
انواع پیچ – پیچهای پر مقاومت A325 و A490
شکل ۲ – پیچهای پر مقاومت A325 و A490
نوع دیگر پیچها از نوع کنترل کشش بوده برای گریدهای بالا با افزودن عبارت TC مشخص میشود. شکل ۳ این نوع پیچ را نشان میدهد.
F1852 پیچ پرمقاومت با کربن متوسط است که در حقیقت پیچ کنترل کشش معادل با A325 میباشد. و همچنین F2280 نیز پیچ پرمقاومت با کربت متوسط است که در حقیقت پیچ کنترل کشش معادل با A490 میباشد.
پیچ TC با گل سر گرد
شکل۳ – پیچ TC با گل سر گرد
لازم به ذکر است که پیچهای معرفی شده با گریدهای مختلف با توجه به مواد مورد استفاده در ساخت شان ممکن است که به انواع مختلف تقسیم شوند. این انواع با افزودن حروف یا اعدادی به انتهای نام مقاومتی پیچ مشخص میشود. برای مثال A325DH. جدول ۱ برخی از این انواع را معرفی مینماید.
جدول ۱ – انواع پیچها از لحاظ مشخصات شیمیایی ساخت
مشخصات
A فولاد کربنی برای پیچ شش گوشه و سنگین
B فولاد کربنی برای پیچ شش گوشه و سنگین
C فولاد کربنی آب دیده و حرارت دیده برای پیچ شش گوشه و سنگین
D فولاد کربنی آب دیده و حرارت دیده برای پیچ شش گوشه و سنگین
DH فولاد کربنی آب دیده و حرارت دیده برای پیچ شش گوشه و سنگین
C3 فولاد هوازده، آب دیده و حرارت دیده برای پیچ شش گوشه و سنگین
DH3نوع فولاد هوازده، آب دیده و حرارت دیده برای پیچ شش گوشه و سنگین
BC پوشش با روی یا ماده دیگر که نیاز به مهره مخصوص دارد.
BD تمامی پرداختهای سطحی
مطابق آئیننامه فولاد ایران (مبحث ۱۰) پیچها با مشخصات ASTM و ISO مورد استفاده قرار میگیرند. جدول زیر مشخصات مقاومتی پیچها را نشان میدهد.
جدول ۲ – مشخصات مقاومتی پیچها مطابق با مطابق آئیننامه فولاد ایران (مبحث ۱۰)
انواع پیچ مشخصات مقاومتی پیچها مطابق با مطابق آئیننامه فولاد ایران (مبحث 10)
ار سوی دیگر برای تعیین مشخصات ابعادی پیچها از استانداردهای DIN استفاده میشود. نمونه ای از استاندارد DIN که در حقیقت به عنوان الزامات ابعادی پیچ مطرح است و ردههای مقاومتی را نیز طبق استاندارد ISO مشخص نموده، در فایل زیر قابل دانلود است:
