خرپا اسکلت فلزی
اجرا, سازههای اسکلت فلزی
یک خرپا اسکلت فلزی سیستم مثلثی است که به صورت مستقیم المانهای سازه به هم متصل میشوند، برخی مواقع با عنوان یک تیر ورق جان باز نیز یاد میشود. المانها در گرههای به هم متصل شدهاند؛ اتصالات معمولا به صورت اسمی مفصلی میباشد. نیروهای خارجی اعمالی بر سیستم و واکنشهای تکیهگاهی عموما بر گرهها اعمال میشود. هنگامی که تمامی اعضا و نیروهای اعمالی در صفحه مشابهی باشند، سیستم صفحهای بوده و خرپا اسکلت فلزی دو بعدی است.
اعضا تحت نیروی محوری در یک خرپا ساده
شکل ۱- اعضا تحت نیروی محوری در یک خرپا ساده
نیروهای اصلی در هر المان کشش محوری و فشاری هستند. زمانیکه اتصالات در گرهها سخت باشند، خمش ثانویه نیز تولید میشود.
در ساختمان سوله صنعتی یک طبقه، خرپاها به صورت عمده برای دستیابی به دو عملکرد مورد استفاده قرار میگیرند.
برای باربری لازم در بام
بارهای ثقلی (وزن خود اسکلت، پوشش و تجهیزات، خواه بر روی سقف یا آویزان از سازه، بار برف)
بارهای ناشی از باد (شامل بلندشدگی به سبب فشار منفی)
برای تامین پایداری جانبی:
بادبندها در سقف، یا سطوح متوسط مورد نیاز است.
مهاربندهای قائم در دیواره هر طرف
دو نوع کلی تنظیمات در سازه از یک ساختمان یک طبقه در شکل زیر نشان داده شده است. در شکل اول، پایداری جانبی سازه توسط یک سری از خرپاهای پرتال تامین شده: اتصالات بین خرپا و ستونها مقاومت برای لنگر خمشی کلی را فراهم میکند. بارها به سازه قابی از طریق پرلینها ریلهای کناری اعمال میشود. برای پایداری طولی سازه، یک بادبند سقف عرضی، همراه با مهاربندهای دیوار کناری استفاده میشود. در این ترکیبات، نیرو به سبب بارهای طولی باد از تیرهای کناری به دیوارهای کتاری و سپس به فنداسیون انتقال پیدا میکند.
تنظیمات قاب پرتال سوله
پایداری جانبی به وسیله خرپاهای پرتال
پایداری طولی به وسیله بادبندهای عرضی و مهاربندهای قائم
نیاز به بادبند طولی نیست
شکل ۲ –
تنظیمات قاب پرتال سوله
قرارگیری تیر و ستون
خرپاهای قائم به صورت ساده توسط ستونها حمایت میشوند.
پایداری جانبی توسط بادبندهای طولی و مهاربندهای قائم در دهانههای عرضی (آبی) تامین میشوند.
پایداری طولی توسط بادبندهای عرضی و مهاربندهای قاوئم (سبز) تامین میشود.
شکل ۳ – قرارگیری تیر و ستون
آرایش عمومی 3
در زاویه دید پلان، خرپاهای اصلی آبی رنگ کشیده می شوند: طول آنها L طول جانبی ستون است.
تراسهای ثانویه دارای فاصله کوتاه A فاصله بین خرپا اصلی است.
این ترتیب در حال حاضر برای “سقف دندان داره” استفاده می شود، همانطور که در قسمت عمودی نشان داده شده است
تیرهای اصلی دارای خرپاهایی با تارهای موازی هستن
تیرهای ثانویه (سبز) یک شکل مثلثی دارند. در قرمز، اعضااز پنجره های شمالی حمایت میکنند.
شکل ۴ – آرایش عمومی ۳
اشکال مختلف خرپا ها
محدوده وسیعی برای اشکال عمومی خرپاها وجود دارد. بعضی از شکل های معمول استفاده شده در شکل زیر نشان داده شده است.
انواع سقف خرپا سوله
شکل ۵- انواع سقف خرپا سولهمهاربند افقی برای تیر ورقهای جرثقیل
خرپا افقی در سطح بال بالای تیر ورق جرثقییل برای مقابله با نیروهای افقی در اثر چرخهای روی ریل (ترمز ارابه جرثقیل)
۱ – تیر ورق جرثقیل ۲- ریل جرثقیل ۲-مهاربند افقی
شکل ۶- مهاربند افقی برای تیر ورقهای جرثقیل
خرپا N با دهانه 100 متر
شکل ۷- خرپا N با دهانه ۱۰۰ متر
خرپا N (همچنین با پرلینهای خرپا N)
شکل ۸ – خرپا N (همچنین با پرلینهای خرپا N)